Soya lobya (və ya Çin yağlı noxud) qədim Çində yetişdirilməyə başlandı, Yapon mətbəxində və digər Asiya ölkələrinin kulinariya sənətlərində geniş istifadə olunur. Avropada ilk dəfə soya fasulyesi 18-ci əsrdə Fransızlardan ilham aldı, çünki o zamandan bəri populyarlığı artdı. Bu gün soya məhsulları vegeterian mətbəxində istifadə olunur və pəhriz qidalanmasında və piylənməyə qarşı mübarizədə də təsirli olur.
Soya paxlası% 5 kül,% 5 lif,% 10 su, 20 faiz karbohidrat, 20 faiz yağ və 40 faiz zülaldan ibarətdir və heyvan məhsulları üçün tamamilə əvəzedicidir. Soya daxil olan zülallar heç bir şəkildə heyvanlardan geri qalmaz. Ən yaxşı qidalanma və bioloji dəyəri olan ideal zülalı (şərti olaraq) 100 vahid kimi götürsək, inək südünün zülalı 71 vahid, soya paxlası isə 69, ardından buğda içərisində olan zülal, 58 vahid alır. Bu, soya lobyalarını "tərəvəz inəyi" adlandırmağa imkan verir. Soya zülalı amin turşularının ən yaxşı birləşməsi ilə seçilir və qida və dərman maddələri ilə son dərəcə zəngindir: hormona bağlı xərçəng növlərinin inkişafına mane olan izoflavonlar; ürək-damar xəstəliklərinin qarşısını alan genestein; bədxassəli şişlərin böyüməsini maneə törədən fitik turşuları və qan xolesterolunu tənzimləyən lesitin. Soya məhsulları bir çox xəstəliklərin (ateroskleroz, xroniki xolesistit, koroner ürək xəstəliyi, hipertoniya) qarşısının alınması və müalicəsi üçün istifadə olunur. Və heyvan zülalına qarşı dözümsüzlük və ya allergiya halında, sadəcə əvəzolunmazdır. Soya əti, süd, tofu, dondurma süd və ət məhsullarına tam alternativdir. Ancaq soya ilə hər şey o qədər də sadə deyil. Alimlər soya bəzi xəstəliklərdən qorunaraq digər xəstəliklərin mənbəyinə çevrilə biləcəyi qənaətinə gəldilər. Soya məhsullarının həddindən artıq istəkləri böyrək daşı və quma, həmçinin Alzheimer xəstəliyinə səbəb olur. Bu, ilk növbədə bazarda genetik cəhətdən dəyişdirilmiş soya fasulyəsinin görünüşü ilə əlaqədardır. Buna görə soya məhsulları orta miqdarda istehlak edilməli və mümkünsə uşaqların, hamilə qadınların, endokrinoloji xəstəliklərdən əziyyət çəkən və urolitiyaza meylli insanların pəhrizindən xaric edilməlidir.
